Veel studenten worstelen met prestatiedruk. De lat ligt hoog: goede cijfers, snel afstuderen, een bijbaan, een sociaal leven én gelukkig blijven.
Voor sommigen werkt die druk motiverend. Voor anderen leidt het tot studiestress, faalangst of zelfs studie-uitval.
Maar waar komt die druk vandaan, en vooral: wat kun je eraan doen?
Waar komt prestatiedruk bij studenten vandaan?
Prestatiedruk ontstaat door een combinatie van persoonlijke, sociale en studiegerelateerde factoren.
- Persoonlijk: Perfectionisme, faalangst en weinig zelfvertrouwen maken studenten extra gevoelig voor stress (Freire et al., 2020; Crego et al., 2016).
- Sociaal: Vergelijking met anderen – vaak via sociale media – zorgt voor het gevoel dat je altijd moet presteren.
- Studieomgeving: Een hoge werkdruk, competitieve sfeer en beperkte begeleiding versterken gevoelens van spanning (Bulotaitė et al., 2025).
Ook de maatschappij speelt een rol: studenten voelen dat hun toekomst afhangt van hun prestaties nu. Dat maakt de druk nog groter.
Wat helpt tegen prestatiedruk?
Onderzoek toont aan dat studenten actief iets kunnen doen om beter met prestatiedruk om te gaan.
Hieronder lees je vier wetenschappelijk onderbouwde strategieën.
1. Leer omgaan met stress via flexibele copingstrategieën
Studenten die verschillende manieren gebruiken om met stress om te gaan, ervaren minder prestatiedruk.
Voorbeelden van effectieve coping:
- Probleemgericht: plan vooruit, stel haalbare doelen, vraag hulp.
- Emotiegericht: praat over je gevoelens of gebruik ontspanningstechnieken.
- Sociaal: deel je zorgen met vrienden, familie of docenten.
Wie copingstrategieën flexibel inzet, voelt zich competenter en ervaart minder stress (Freire et al., 2020; Gustems-Carnicer et al., 2019).
2. Zoek steun – je hoeft het niet alleen te doen
Sociale steun verlaagt stress en verkleint de kans op uitval.
Docenten, mentoren, vrienden en familie kunnen allemaal een rol spelen.
- Docenten helpen door duidelijke feedback en begrip te tonen.
- Familie en vrienden bieden motivatie en een gevoel van verbondenheid.
Studenten die zich gesteund voelen, blijven vaker gemotiveerd en ontwikkelen meer zelfvertrouwen (Van, 2024; Huang & Yu, 2022; Bulotaitė et al., 2025).
3. Bouw veerkracht op: groei in plaats van perfectie
Veerkracht betekent dat je kunt herstellen van tegenslagen.
Studenten met meer veerkracht en betrokkenheid (engagement) presteren beter, ervaren minder stress en hebben minder kans op burn-out (Alves et al., 2022; Marôco et al., 2020).
Focus dus niet alleen op cijfers, maar op persoonlijke groei:
- Stel leerdoelen die bij je waarden passen;
- Accepteer fouten als onderdeel van leren;
- Beloon jezelf voor inzet, niet alleen voor resultaten.
4. Zorg voor een gezonde studieomgeving
Een ondersteunende studieomgeving maakt een groot verschil.
Wanneer opleidingen duidelijke verwachtingen, autonomie en feedback bieden, daalt de druk en neemt welzijn toe (Bulotaitė et al., 2025).
Tip: bespreek studielast, deadlines en begeleiding met je opleiding.
Een open gesprek kan stress voorkomen.
Conclusie: druk hoort erbij, maar jij bepaalt hoe je ermee omgaat
Prestatiedruk is niet per se slecht – het kan ook motiveren.
Maar als de druk te groot wordt, helpt het om te weten hoe je ermee omgaat.
Onderzoek laat zien dat studenten die:
- Flexibele copingstrategieën gebruiken,
- Sociale steun zoeken,
- Hun veerkracht versterken, en
- In een ondersteunende studieomgeving leren, beter presteren en minder stress ervaren.
Hulp nodig bij prestatiedruk of studiestress?
Via Next Level Studentencoaching help ik je stap voor stap om:
- beter om te gaan met prestatiedruk,
- faalangst te verminderen, en
- meer rust en zelfvertrouwen te vinden.
Plan een gratis kennismakingsgesprek via
www.nextlevelstudentencoaching.nl/contact
Bronnenlijst
Alves, S., Sinval, J., Neto, L., Marôco, J., Ferreira, A., & Oliveira, P. (2022). Burnout and dropout intention in medical students: the protective role of academic engagement. BMC Medical Education, 22. https://doi.org/10.1186/s12909-021-03094-9
Bulotaitė, L., Sargautytė, R., Žukauskaitė, I., & Bagdžiūnienė, D. (2025). Study Environment and Psychological Factors of University Students’ Intention to Drop out. Acta Paedagogica Vilnensia. https://doi.org/10.15388/actpaed.2024.53.7
Crego, A., Carrillo-Díaz, M., Armfield, J., & Romero, M. (2016). Stress and Academic Performance in Dental Students: The Role of Coping Strategies and Examination-Related Self-Efficacy. Journal of Dental Education, 80(2), 165–172. https://doi.org/10.1002/j.0022-0337.2016.80.2.tb06072.x
Freire, C., Ferradás, M., Regueiro, B., Rodríguez, S., Valle, A., & Núñez, J. (2020). Coping Strategies and Self-Efficacy in University Students: A Person-Centered Approach. Frontiers in Psychology, 11. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.00841
Gustems-Carnicer, J., Calderón, C., & Calderón-Garrido, D. (2019). Stress, coping strategies and academic achievement in teacher education students. European Journal of Teacher Education, 42, 375–390. https://doi.org/10.1080/02619768.2019.1576629
Huang, W., & Yu, H. (2022). Social support in university music students’ coping with performance anxiety: people, strategies and performance situations. Music Education Research, 24, 124–135. https://doi.org/10.1080/14613808.2022.2028752
Marôco, J., Assunção, H., Harju-Luukkainen, H., Lin, S., Sit, P., Cheung, K., Maloa, B., Ilic, I., Smith, T., & Campos, J. (2020). Predictors of academic efficacy and dropout intention in university students: Can engagement suppress burnout? PLoS ONE, 15. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0239816
Van, T.P. (2024). The Relationship between Academic Stress and Dropout Intention of University Students: The Mediating Role of Teacher and Family Support. Revista Romaneasca pentru Educatie Multidimensionala. https://doi.org/10.18662/rrem/16.2/877
